Sveinsgnípa

Hvannadalshnjúk (2110 m) þekkja allir en færri þekkja til litla bróður hans, Sveinstinds (2044 m), sem er skammt frá og státar af því að vera næsthæsti tindur landsins. Enn færri þekkja til litlu systur Sveinstinds, Sveinsgnípu, sem lúrir í kjöltu hans. Hún er líkt og flestir hæstu tindar landsins staðsett á öskjubarmi Öræfajökuls og nær 1925 m hæð. Hvað hæð varðar er hún því ekki jafnoki áðurnefndu risanna tveggja en á fullt roð í nágranna sína Vestari- og Eystri-Hnapp. Þrátt fyrri lítillátt nafnið þá er Sveinsgnípa snotur tindur sem minnir á hanakamb. Efst býðst mergjað útsýni yfir kross- sprunginn Hrútárjökul og austurhlíð Sveinstind ofan hans. Í vesturátt blasir síðan við 7 km breið og fannhvít askja Öræfajökuls og Hvannadalshnjúkur, sem frá þessu sjónarhorni minnir á egypskan sfinx.

Sveinsgnípa er líkt og Sveinstindur kennd við Svein Pálsson lækni og náttúrufræðing. Hann telst einn merkasti vísindamaður okkar Íslendinga en var jafn- framt hugrakkur fjallagarpur. Er talið hann hafi fyrstur manna gengið á Sveinstind þann 11. ágúst 1794 frá Kvískerjum, en hann var þá talinn hæsti tindur landsins. Síðar hafa margir efast um að Sveinn og fylgdarmaður hans hafi í raun náð Sveinstindi, og út frá lýsingum og tímasetningum í Ferðabók sinni líklegra að hann hafi sigrast á tindi Sveinsgnípu. Hvað sem því líður þá er talið að í göngunni hafi Sveinn áttað sig betur á eðli skriðjökla, en hann var einn sá fyrsti í heiminum sem áttaði sig á rennsli þeirra. Sveinn vissi hins vegar ekki, fremur en flestir samtíðamenn hans, að háfjallaveiki gerir ekki vart við sig fyrr en komið er yfir 2500 m hæð. Segir svo í Ferðabók hans: „Loftið tók nú, eins og vant er á slíkum stöðum, að verða of þunnt og andardrátturinn alltof léttur. Annar félaga minna varð svo kvíðafullur og syfjaður, að við urðum loks að skilja hann eftir, og féll hann jafnskjótt í svefn og hann fleygði sér niður í snjóinn.“ Félagarnir þrír komust þó allir lifandi heim og fjallgangan þótti hin mesta frægðarför.

Á Sveinsgnípu og Sveintind má velja um nokkrar leiðir sem allar teljast langar og krefjandi jöklagöngur. Vinsælust í seinni tíð er svokölluð Læknaleið, sem Sveinn gekk á sínum tíma og liggur meðfram Rótar- fjallshnjúki eystri. Loks má þvera öskjuna frá Sandfells- eða Hnappaleið á Hnjúkinn.

Share on facebook
Deila á Facebook