Eitt helsta djásnið á víðuáttumikilli suðurströnd Íslands er klettóttur og grasi vaxinn Hjörleifshöfði, skammt frá Vík í Mýrdal. Þetta er 221 m hár tangi úr móbergi sem síðan á 14. öld verið umlukinn biksvörtum Mýrdalssandi. Áður var hann eyja en við landnám orðinn landfastur og lá inn af honum vík sem kallaðist Kerlingarfjörður. Jökulár frá Mýrdalsjökli, sérsaklega við endurtekin Kötluhlaup, hafa síðan borið fram ógrynni sands sem fyllti upp fjörðinn og umkringdi Höfðann sem nú stendur nokkra km frá sjó. Þannig lengdist sandurinn í síðasta Kötlugosi árið 1918 um 2 km en við það varð Kötlutangi syðsti oddi landsins í stað Dyrhólaeyjar, og er svo enn. Löngum var búið við Hjörleifshöfða og þótt ekki væri graslendi mikið þá voru þarna mikil hlunnindi af reka, fuglaveiðum og eggjatekju. Eftir Kötlugos 1721 færðist byggðin upp á sjálfan Höfðann og var búið þar til ársins 1936.
Hjörleifshöfði er kenndur við Hjörleif Hróðmarsson, fóstbróður Ingólfs Arnarssonar, fyrsta landnámsmannsins sem tók land við Ingólfshöfða skammt frá Öræfajökli og hafði þar vetrarsetu. Hjörleifur var á öðru skipi og tók land við Hjörleifshöfða. Þar drápu írskir þrælar hann og flúðu síðan til Vestamannaeyja, þar sem Ingólfur elti þá uppi og drap. Er Hjörleifur sagður jarðaður í svokölluðum Hjörleifshaug efst á Höfðanum.
Ganga á Hjörleifshöfða er frábær skemmtun og flestum fær. Einnig er gaman að ganga í kringum Höfðann en syðst í honum eru sérlega fallegir hellar og móbergsmyndanir. Útsýnið efst er frábært og gaman að horfa eftir hvítfyssandi strandlengjunni, bæði í vestur að Reynisdröngum og að Vatnajökli þar sem Öræfajökul ber hæst. Útsýni að Mýrdalsjökli og hinni ógnvænlegu Kötlu sem leynist í iðrum hans, er einnig einstakt og auðvelt að sjá fyrir sér hvernig Kökluhlaup hafa og munu æða fram svartan Mýrdalssandinn. Hjörleifshöfði mun örugglega standa áfram af sér slík hamfarahlaup en aðrar ógnir, og það af mannavöldum, ógna honum og einstöku umhverfi hans því nýlega keypti erlent námafyrirtæki jörðina Hjörleifshöfða til að vinna þar sand fyrir steypuvinnslu. Þótt ekki standi til að taka efni úr Höfðanum sjálfum er ljóst að mannvirki sem fylgja slíkum námagreftri falla engan veginn að umhverfi einstakrar náttúruperlu eins og Hjörleifshöfða sem er staðsett við einverja fegurstu strandlengju Íslands – strandlengju sem þegar er einn vinsælasti áfangastaður erlendra ferðamanna hérlendis. Þegar gröfur mæta á svæðið er hætt við að sögufrægur Hjörleifur muni snúa sér við í gröfinni á Höfðanum. Katla gæti líka rumskað og skolað á haf út, vanhugsuðum fyrirætlunum sem byggðar eru á sandi.